Mô hình trồng rau ngót dưới tán rừng gỗ sưa quý này của lão nông Lại Văn Luyến, người đầu tiên tại xã Lang Minh, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai (nay là xã Xuân Phú, tỉnh Đồng Nai mới) làm mô hình kinh tế nông - lâm kết hợp, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Càng ấn tượng hơn, lão nông Lại Văn Luyến bắt tay vào đầu tư mô hình nhiều sáng tạo này khi đã gần 70 tuổi. Đến nay, ông ở tuổi 78, bà ở tuổi 74 nhưng 2 vợ chồng vẫn tự quản lý, chăm sóc và tổ chức thu hoạch vườn rau rộng 5 hécta này.

Ông cũng trải qua không ít thăng trầm vào những giai đoạn hồ tiêu rớt giá, bị dịch bệnh suy kiệt phải chặt bỏ, thay bằng cây có múi cam, quýt. Qua nhiều năm đầu tư, vườn cam, quýt già cỗi, hiệu quả kinh tế dần kém hơn, ông lại nghĩ đến việc chuyển đổi mô hình sản xuất mới.

Lão nông Lại Văn Luyến nhớ lại, khoảng 10 năm trước, qua tìm hiểu về mô hình trồng rau ngót, thấy cây trồng này cho hiệu quả kinh tế cao, ông về trồng thử nghiệm một sào rau ngót trong vườn nhà.

Theo ông Luyến, cây rau ngót ít sâu bệnh, chủ yếu bị bệnh xoăn lá và bệnh nấm nên rất thích hợp với vùng đất sỏi cơm ráo nước tại địa phương.

Tỉnh Bắc Ninh mới, có dòng suối mát lịm này sau sáp nhập thành công tỉnh Bắc Giang, người ta đang lên chụp ảnh
Ban đầu, ông trồng xen rau ngót trong vườn cam, quýt nhưng không phù hợp, vì những cây có múi trên có tán rộng, lá phủ rợp không còn không gian cho cây rau sinh trưởng. Qua tìm tòi, thử nghiệm, ông quyết định chuyển đổi sang mô hình trồng rau dưới tán rừng gỗ sưa.

Ông Luyến chia sẻ, từ bao đời nay, gỗ sưa được biết đến như một loại gỗ quý, có giá trị cao, được thị trường ưa chuộng.

Cây sưa lại thích hợp sống ở những vùng đất thoáng, giàu ánh sáng tự nhiên. Nhưng cây gỗ quý này muốn thu hoạch bán được với giá cao thường phải trồng từ 30-40 năm. Đây là quá trình lâu dài mà không phải ai cũng đầu tư và chờ đợi được.

Ông nông dân Lại Văn Luyến, ấp Tân Bình 2, xã Lang Minh, huyện Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai (nay là xã Xuân Phú, tỉnh Đồng Nai mới) giới thiệu mô hình trồng rau ngót dưới tán rừng gỗ sưa cho thu nhập tiền tỷ. Ông Luyến là nông dân đầu tiên ở địa phương thực hiện mô hình trồng rau ngót xen canh cây gỗ sưa với quy mô lớn tại địa phương. Ảnh: L.Quyên.

Ông Luyến nghĩ đến mô hình nông - lâm kết hợp, trồng rau ngót dưới tán cây rừng để lấy ngắn nuôi dài.

Cây gỗ này có bộ rễ bám sâu, tỉa cành nhánh đi vẫn phát triển, mà lại tạo không gian thoáng đãng cho cây rau ngót sinh trưởng tốt phía tầng dưới. Cây gỗ sưa trồng xen canh trong vườn rau cũng phát triển nhanh hơn nhờ tận dụng được nguồn phân, nước chăm sóc cho rau.

Sau khi thử nghiệm thấy mô hình trồng xen canh này phù hợp, lão nông Lại Văn Luyến ở độ tuổi để nghỉ ngơi, hưởng thụ cuộc sống lại quyết định khởi nghiệp với mô hình sản xuất chưa có ai làm này.

Ông Lại Văn Luyến cho biết, ngoài bán rau, ông còn cung cấp giống rau ngót đi nhiều tỉnh, thành.

Ông đang liên kết với một số hộ dân tại địa phương để mở rộng diện tích rau ngót và sẵn sàng hướng dẫn kỹ thuật cũng như bao tiêu sản phẩm cho người dân.

Thu tiền tỷ từ trồng rau ngót an toàn trong rừng gỗ quý

Đến nay, 5 hécta đất của gia đình ông Luyến đã phủ kín cây gỗ sưa với nhiều độ tuổi khác nhau, có vườn cây trồng được 9 năm, có vườn trồng được 5-6 năm và vườn trồng mới nhất khoảng 4 năm tuổi.

Dưới tán rừng gỗ quý được phủ xanh bằng cây rau ngót. Lão nông này còn đầu tư bài bản ao trữ nước, lắp đặt hệ thống tưới tự động, tiết kiệm để vừa đảm bảo nguồn nước tưới, vừa giảm chi phí công lao động trong sản xuất.

Rau ngót tuy thuộc nhóm cây rau màu hàng năm nhưng lại thu hoạch theo kiểu cắt cành để lại gốc, chăm sóc sẽ tiếp tục cho thu lứa mới.

Ông Luyến chia sẻ: “Vườn rau của tôi chủ yếu sử dụng phân chuồng, nhờ trồng theo hướng hữu cơ nên cây rau sinh trưởng bền, cho năng suất tốt.

Lứa rau ngót lâu năm nhất trong vườn của tôi đã trồng được khoảng 7 năm mới phải làm đất lại để thay đợt cây giống mới. Nhờ đặc điểm này, nông dân tiết kiệm được rất nhiều chi phí đầu tư cây giống”.

Cây rau ngót cũng không có quá nhiều sâu bệnh phức tạp, nếu chủ động phòng chống thì không lo dịch bệnh lây lan. Nhờ đó, rau ở nhà vườn ông Luyến được thương lái ưa chuộng vì đảm bảo về chất lượng an toàn.

Ông Luyến cho biết thêm, vườn rau ngót cho thu hoạch 5 đợt/năm, năng suất khoảng 17-20 tấn rau/hécta/đợt.

Nhờ trồng diện tích lớn trồng rau ngót ăn ngọt như mì chính (bột ngọt), nguồn cung ổn định, gia đình ông đầu tư xe tải trực tiếp chở đi cung cấp cho các vựa rau lớn ở chợ đầu mối nên giá rau bán ra khá ổn định.

Thời điểm giá cao bán được 9-10 ngàn đồng/kg, giá thấp hơn cũng được 7-8 ngàn đồng/kg. Ngày nào gia đình ông cũng cắt rau ngót đi bỏ mối, mang lại doanh thu tiền tỷ từ nguồn bán rau.

Theo LÊ QUYÊN/ BÁO ĐỒNG NAI